Kalp pili, kalbin yeterli derecede elektriksel uyarı oluşturamadığı ya da kalbin tüm dokularına bu uyarıları yeterince ulaştıramadığı durumda, yeteri kadar elektriksel uyarı oluşturabilmek için kullanılan cihazlardır. Pil kalbin ritmini oluşturup, düzenleyen bir cihazdır. Önceleri kalbin yavaş attığı için gelişen hastalıkları tedavi ederken, günümüzde ritim bozuklukları ve kalp yetmezliği tedavisinde de kullanılmaya başlanmıştır.
Kalp pili takılması gerektiğinde hasta ve yakınlar aydınlatılarak, izinleri alınır.
Kalp pili çeşitleri nelerdir?
- Geçici kalp pili: Acil vakalarda ya da kalp ritim dengesizliği altında yatan nedenin düzelmesi bekleniyorsa kullanılan pillerdir. Bazı durumlarda kalıcı pilin yerleştirilmesine kadar, kalp ritmini düzenlemek için kullanılır. Özellikle kalp krizi geçiren hastalarda, açık kalp ameliyatı sonrasında, taşikardi sorunu olanlarda kullanılan türlerdir. Geçici olan pillerde jeneratör daha büyük ve vücut dışında bulunmaktadır. Kalbe olan bağlantıyı elektrot sağlar. Uzun süre kullanıma uygun değildir. Sorunun kalıcı olduğu anlaşılırsa, hastaya kalıcı pil takılır.
- Kalıcı kalp pili: Rahatsızlığın kalıcı olduğu durumlarda kullanılan kalp pilidir. Göğüs ya da karın duvarı altına oluşturulan cebe jeneratör yerleştirilir. Genellikle göğüs duvarının sol bölümüne yerleştirilir.
Kalıcı kalp pillerinin yapısı nasıldır?
Kalp pili iki bölümden oluşmaktadır.
- Jeneratör: Elektriksel uyarıların oluşturulduğu, pilin beyin bölümüdür. Yaklaşık olarak 5-6 cm genişlikte, 90-100 gram ağırlığındadır. Bu ebatlardan daha küçük normları da bulunmaktadır. Bu bölüm batarya ile çalışmaktadır. Çoğunda lityum bataryalar vardır. Batarya bittiği takdirde, jeneratör değiştirilir. Bataryanın ortalama olarak 5-10 yıl arasında ömrü vardır.
- Elektrot: Elektriksel uyarıların, gideceği yere ileten kablo ya da tel bölümüdür. Jeneratörün üretmiş olduğu elektrik akımını kalbin daha çok sağ ventriküler taşıyan elektrot, kalbi uyararak kasılmasını sağlıyor. Jeneratörde bulunan bir ya da daha fazla elektrot, çoğunlukla platinden üretilmiş, silikon ya da poliüretan malzeme ile izole edilmiştir. Elektriksel uyarıları jeneratör oluşturmakta, elektrotlar ise kalp ile teması gerçekleştirmektedir.
Kalp pili nasıl takılır?
Geçici kalp pili takılması: bu uygulama hastalara kalp rahatsızlıkları olduğunda, hastaneye yatış sırasında yapılır. Hasta kalp krizi geçirdiyse, bu sebeple takılabilir. İşlem katater laboratuvarında ya da hastanın odasında gerçekleşir. Hastaya sakinleştirici gerekirse yapılır. Lokal anestezi ile hastanın boyun ya da kasık bölgesine bir kılıf yerleştirilir. Jeneratör dışarıda olduğundan, oradan gelen elektrot kılıf içinden kalbe ulaştırılır. Bu X ışınları ile yapılır. Kalp pili ise dışarıda bir yere sabitlenir. Hastanın pile dokunmaması, yapacağı aktiviteleri azaltması gerekir. Bazı durumlarda pil göğüs duvarından geçen iğneyle ya da yemek borusu yardımıyla kalbe bağlanabilir.
Kalıcı kalp pili takılması: bu uygulama küçük bir cerrahi işlem yardımıyla yapılır. Kardiyak kataterizasyon laboratuvarında, ameliyat odasında, elektro fizyoloji laboratuvarında ya da ayakta hasta cerrahisinde gerçekleştirilir. Hastaya lokal anestezi verilerek, kan basıncı ve kalp hızı monitorize edilir. Uygulama yeri tıraşlanarak temizlenir. Kalp pili göğüs duvarına konacaksa endokardiyal yerleştirme yapılarak, köprücük kemiğinin altına küçük bir kesi yapılır. Jeneratörden gelen kablolar göğüsten toplardamardan geçirilerek, X ışını yardımıyla sağ ventriküler ya da sağ atriyuma yerleştirilir. Kalbin iç yüzüne elektrotun uç tarafı özel vida gibi ucuyla tutturulur. Köprücük kemiğinin altında olan pil zayıf olan hastalarda kabarıklık olarak hissedilebilir.
Kalp pili takıldıktan sonra yapılan işlemler nedir?
İşlem tamamlandıktan sonra cihazın nasıl yerleştirildiğini kontrol etmek için, göğüs röntgeni çekilir. Göğsün üzerine konan programlama cihazıyla, pilin programlanması yapılır. Hasta bu işlemlerde rahatsızlık duymaz. Yaşına, durumuna göre hastanede kısa süreli kalabilir. Pilin yerinden oynamaması için, hastaya bundan sonra yapacakları hakkında bilgilendirilme yapılır. Hastaya ağır aktivitelerden, spordan kaçınması gerektiği anlatılır. Operasyon sonrası dikiş yerlerindeki sertlik, yaranın iyileşmesi ile yok olur. Hasta 7-10 gün sonra yara iyileşince banyo yapabilir. 1-2 hafta içinde hastanın kontrolleri yapılır. Kalp pili takılan hastalar yanlarında devamlı olarak, kalp pili kimlik kartı taşımalıdır. Pil takıldığında bu kart hazırlanarak, hastaya verilir. 6-12 ayda bir devamlı olarak pil kontrollerinin yapılması gerekir.
Kalp pili komplikasyonları nelerdir?
- Ciddi şekilde kanama ya da morluk oluşabilir.
- Akciğer ya da kas dokusuna iğne travması olabilir.
- Kan damarında yırtılma oluşabilir.
- İnme görülebilir.
- Kalp krizi riski bulunabilir.
- Kalp pilinin çalışma bozukluğu olabilir.
- Enfeksiyonlar oluşabilir.
- Kalpten takılan elektrotun çıkması
- Akciğer ve göğüs duvarı arasına hava kaçması
- Pıhtı oluşumu yaşanabilir.
Hastaların kalp pili takılmasından sonra dikkat etmesi gerekenler nedir?
- Dikiş yerinde oluşan ateşle birlikte ya da sadece kızarıklık, şişme, hassasiyet oluşması
- Yine ateşin olduğu ya da olmadığı yara yerinde akıntı olması
- Kol ve bacaklarda, el ve ayaklarda şişme olması
- Nefes darlığı, zor nefes alma ya da hıçkırık
- Yorgunluk ya da zayıflık
- Baş dönmesi, bayılma, göz kararması olması
- Kalpte çarpıntı olması
- Kas seğirmesi yaşanması
- Göğüste ağrı olması
- Pil takılmadan önceki şikâyetlerin yeniden olması durumunda hastaların vakit geçirmeden doktora gitmeleri gerekir.
Kalp pilini etkileyen cihazlar nelerdir?
Evlerde bulunan elektrikli battaniye, bilgisayar, telsiz telefon, mikro dalga fırın, televizyon gibi cihazların pilleri etkilediği söylense de bu cihazlar önemli bir risk teşkil etmez. Doktorunuz size bu konuda yeterli bilgiyi verecektir. Bunun dışında olabilecek tıbbi girişimler veya diş müdahaleleri öncesinde mutlaka doktorla konuşup bilgi alınmalıdır. Bunun dışında adliye, havaalanı gibi yerlerde bulunan elektromanyetik detektörlerden uzak durulmasında fayda vardır. Cep telefonları da çok az hastada etkileşim yapmaktadır. MR çektirmek isteyen hastalarda bu konuda temkinli olmalı, doktoruna danışmalıdır. Hastalar kaynak makinası ve elektrikli testere kullanmamalıdır. Manyetik alanlardan uzak durmaları gerekir.
