Kalp Kasının Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Kalp Kası

Kalp kası, kalbin üç katmanından biri olan miyokardiyum yapısı itibarıyla çizgili kasa benzese de çalışma sistemi isteğimiz dışında gelişir. Yapısındaki çizgiler, kasın aktin ve miyozin liflerinin düzenlenmesinden kaynaklanır. Diğer çizgili kaslardan ayrıldığı bir nokta, diğer kas hücrelerinin birbirinden bağımsız olmasıdır. Kalp kasında ise hücreler, belli bölgelerde diskus interkalaris adı verilen enine doğru uzanan parlak şeritler halinde birbirine bağlıdır. Şeritlerin ortasındaki boşluklar sayesinde, kalp kası hücreleri birbirleriyle bağlantı kurar. Bu yapı nedeniyle kalp kası hücreleri dokusal bir bütün halindedir ve bu, kalp kasına işlev açısından bütünlük sağlar.

Kalp Kasının Çalışma Sistemi

Kalp kası istem dışı çalışır. Çalışma sistemi, kalpteki iç uyarım sayesinde gerçekleşir. Bu uyarımın iki ana öğesi bulunur: sinoatriyal düğüm ve atrioventriküler düğüm. Kalp kası, kalbin kendi uyarımıyla çalışsa da kalp atım hızı ve kalp kasılma gücü otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Bu sisteme nörohormonal mekanizma adı verilir. Hormonlar da kalp atım hızında etkilidir. Örneğin, epinefrin gibi hormonlar kalbin frekansının artmasında rol oynar. Kalp kasının çalışması sinir sisteminin kontrolündedir; bu sinirler, kalp kasının içinde bulunan Purkinje telleridir. Bu sinirlerin bozulması halinde, kalp kası felce uğrayabilir. Kalp kası, vücut hareketlerinde etkili olduğundan, diğer dokulara oranla daha fazla enerjiye ve oksijene ihtiyaç duyar. Kalp kasının çekirdeği ortada bulunur ve kas ile hücre arasında interkale diskler vardır. Kas lifleri ise iskelet kasında bulunan düz lifler gibidir ancak bazen çatallaşma yapabilirler. Kalp kasının kramp geçirme özelliği yoktur.

Kalp Kası Hastalıkları

Kalp yapılarından kaynaklanmayan ve anormal kalp kası çalışmasına neden olan durumlar, kalp kasının hastalığı olarak adlandırılır. Bu hastalıklar iki grup halinde incelenir:

Bilinmeyen Nedenler (Primer Nedenler)

Dilate Kardiyomiyopati: Bu rahatsızlık, genişleyen ve hareketi azalan sol karıncık ile karakterizedir. Bunun oluşma nedeni bilinmemektedir. Kalp kasında toksik etkilere ve enfeksiyona kalıtsal yatkınlığın olması halinde aileden geldiği düşünülür. Hastaların %75-80'inde kendini kalp yetmezliği şeklinde gösterir.
Hipertrofik Kardiyomiyopati: Bu, kalp kasında kalınlaşmayla giden bir kardiyomiyopati türüdür. Bu hastalarda kalbin çalışma fonksiyonu normal ya da artmış gibi olsa da kalbin gevşemesi bozulmuştur. Bazı hastalarda sol karıncık çıkışında kanın aortaya pompalanmasına engel olan darlık bulunur. Bu kişilerde göğüs ağrısı, nefes darlığı veya bayılma gibi belirtiler vardır. Gelişme çağında olanlarda ve genç yetişkinlerde ani ölümlere sebep olabilir. Hipertrofik kardiyomiyopatilerin çoğunluğu kalıtsal olarak yaşanır.
Restriktif Kardiyomiyopati: Bu rahatsızlıkta kasların gevşeme özelliği kaybolduğundan, kalbin dolma fonksiyonu bozulur. Bu hastalarda tansiyon genelde düşük seyreder. Çekilen EKG ve ekokardiyografi tetkiklerinde rahatsızlığa ait belirtiler gözlenir.
Aritmojenik Sağ Ventriküler Kardiyomiyopati (Displazi): Kalıtsal olarak yaşanan bu rahatsızlık genellikle genç erkekleri etkiler. Rahatsızlık, sağ ventrikülün yağ ve bağ dokusuyla kaplanmasıyla yaşanır. Bu hastalarda aritmiler ya da hızlı kalp atımı gözlenir. Aşırı egzersiz sonucu yaşanan genç ani ölümlerinin çoğu bu rahatsızlıktan kaynaklanır. Kardiyomiyopatiler genellikle kalp kasının bozukluğunu, sol karıncığın işlevini ve şeklini etkiler. Yalnız aritmojenik sağ ventriküler kardiyomiyopatilerde sağ karıncık etkilenir.

Spesifik Kalp Kası Hastalıkları (Sekonder Nedenler)