Kalp romatizması tedavi edilmezse hangi sorunlar ortaya çıkar?

Kalp romatizması (Ateşli romatizma veya Akut Romatizmal Ateş olarak da bilinir), genellikle boğaz enfeksiyonuna neden olan A grubu beta-hemolitik streptokok bakterilerine karşı vücudun verdiği anormal bir bağışıklık tepkisinin sonucu olarak ortaya çıkar. Bu durum öncelikle eklemleri, cildi, beyini ve özellikle kalbi etkiler. Tedavi edilmediği takdirde, iltihap kalbin yapısal bileşenlerinde kalıcı hasara yol açarak ciddi ve hayatı tehdit eden komplikasyonlara neden olabilir.

Bu, tedavi edilmeyen kalp romatizmasının en yaygın ve ciddi uzun vadeli sonucudur. Kalp kapakçıklarındaki iltihap, zamanla şu sorunlara yol açar:

• Kapakçıkların daralması (Stenoz): Kapakçık açıklığının daralması, kanın geçişini zorlaştırır.
• Kapakçıkların yetersiz kapanması (Yetmezlik): Kapakçık tam olarak kapanamaz, bu da kanın geriye doğru sızmasına neden olur.
• En sık etkilenen kapak, mitral kapaktır (mitral stenoz veya yetmezlik). Aort kapağı da sıklıkla etkilenir.

Hasarlı ve düzgün çalışmayan kalp kapakları, kalbin kanı vücuda verimli bir şekilde pompalama yeteneğini ciddi şekilde bozar. Kalp, vücudun ihtiyaçlarını karşılamak için daha fazla çalışmak zorunda kalır ve zamanla zayıflayarak kalp yetmezliğine yol açar. Belirtileri şunları içerir:

• Nefes darlığı (özellikle fiziksel aktivite sırasında veya uzanırken)
• Ayak, ayak bilekleri ve bacaklarda şişlik (ödem)
• Aşırı yorgunluk ve halsizlik
• Düzensiz veya hızlı kalp atışı

Kalp odacıklarının genişlemesine ve kalp kasına verilen hasara bağlı olarak, özellikle atriyal fibrilasyon gibi ciddi ritim bozuklukları gelişebilir. Atriyal fibrilasyon, kanın kalp içinde pıhtılaşma riskini artırarak felç geçirme olasılığını önemli ölçüde yükseltir.

Hasarlı kalp kapakları, bakteriyel enfeksiyonlara karşı daha savunmasızdır. Kan dolaşımına giren bakteriler bu hasarlı kapaklara yerleşerek, hayatı tehdit eden ciddi bir enfeksiyon olan enfektif endokardite neden olabilir.

Romatizmal kalp hastalığına bağlı gelişen atriyal fibrilasyon gibi aritmiler veya hasarlı kapakların üzerinde oluşan pıhtılar koparak beyne giden damarları tıkayabilir. Bu da felçle sonuçlanabilir ve kalıcı nörolojik hasara (konuşma bozukluğu, vücudun bir tarafında güçsüzlük vb.) yol açabilir.

Mitral kapak stenozu gibi sorunlar, kalbin sol tarafındaki basıncın artmasına neden olur. Bu yüksek basınç, geriye doğru akciğerlere iletilir ve pulmoner hipertansiyon adı verilen, akciğer damarlarında yüksek tansiyon durumu gelişir. Bu da sağ kalp yetmezliğini kötüleştirir.

Romatizmal kalp hastalığı olan kadınlarda hamilelik, hem anne hem de bebek için yüksek riskli hale gelir. Hamilelik sırasında artan kan hacmi ve kalp atış hızı, zaten stres altında olan kalbe ek yük bindirerek kalp yetmezliğini tetikleyebilir.

Kalp romatizması, önlenebilir bir hastalıktır ve erken teşhis ile uygun tedavi (antibiyotikler, iltihap önleyici ilaçlar) bu ciddi komplikasyonların büyük ölçüde önüne geçebilir. Tedavi edilmediği takdirde ise, romatizmal kalp hastalığı gelişir ve bu durum ilerleyici, sakat bırakıcı ve ölümcül olabilir. İleri vakalarda tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, balon valvüloplasti gibi girişimsel prosedürler veya kalp kapağı ameliyatı (onarım veya değişim) yer alır. Bu nedenle, boğaz enfeksiyonu sonrası eklem ağrısı, ateş, nefes darlığı gibi belirtiler fark edildiğinde derhal bir doktora başvurmak hayati önem taşır.