Kalp kapağı açıklığı nasıl anlaşılır, belirtileri nelerdir?

Kalp kapağı açıklığı, tıbbi olarak "kapak yetmezliği" veya "kapak regurgitasyonu" olarak adlandırılır. Kalbin dört kapağından birinin veya birkaçının tam olarak kapanamaması sonucu, kanın kalp odacıkları arasında geriye doğru kaçması durumudur. Bu durum, kalbin daha fazla çalışmasına ve zamanla kalp kasında hasara yol açabilir. Kalp kapakları (mitral, aortik, triküspid, pulmoner) kan akışının doğru yönde ilerlemesini sağlar; kapak yetmezliği ise bu işlevin bozulmasıdır.

Kalp kapağı açıklığı genellikle fizik muayene ve tıbbi testlerle teşhis edilir. İşte tanı sürecinde kullanılan yöntemler:

• Fizik Muayene: Doktor, stetoskop ile kalbi dinlediğinde kapak yetmezliğine işaret eden bir "üfürüm" (anormal ses) duyabilir. Bu ses, kanın kapaktan geri kaçışından kaynaklanır.
• Ekokardiyografi (Kalp Ultrasonu): En sık kullanılan tanı yöntemidir. Ses dalgaları ile kalbin yapısı, kapakların hareketi ve kan akışı görüntülenir. Kapak açıklığının derecesi ve kalp üzerindeki etkisi değerlendirilir.
• Elektrokardiyogram (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini ölçerek, kapak sorunlarına bağlı ritim bozuklukları veya kalp büyümesi ipuçları verebilir.
• Göğüs Röntgeni: Kalbin büyüyüp büyümediğini veya akciğerlerde sıvı birikimi olup olmadığını gösterir.
• Kalp Kateterizasyonu: Daha az yaygın olarak kullanılır; özellikle cerrahi planlanan hastalarda kapak basınçları ve kaçak miktarı detaylı şekilde değerlendirilir.

Belirtiler, kapak yetmezliğinin tipine, şiddetine ve süresine bağlı olarak değişir. Hafif vakalarda hiçbir belirti görülmeyebilir ve durum yıllarca fark edilmeyebilir. Ancak, orta veya ciddi dereceli kapak açıklığında şu belirtiler ortaya çıkabilir:

• Nefes Darlığı: Özellikle fiziksel aktivite sırasında veya uzanırken belirginleşir. Gece uykudan nefes darlığı ile uyanma görülebilir.
• Çabuk Yorulma: Normalde kolayca yapılan günlük işlerde (yürüme, merdiven çıkma) aşırı yorgunluk hissi.
• Çarpıntı: Kalbin hızlı, düzensiz veya güçlü attığı hissi.
• Baş Dönmesi veya Bayılma: Özellikle aort kapak yetmezliğinde kan basıncındaki değişikliklere bağlı olarak görülebilir.
• Göğüs Ağrısı: Egzersizle veya dinlenme sırasında hissedilebilen rahatsızlık veya ağrı.
• Ayak ve Bacaklarda Şişlik (Ödem): Kalbin kanı pompalama etkinliğinin azalması sonucu vücutta sıvı birikmesi.
• Öksürük: Özellikle gece saatlerinde artan, bazen kanlı balgamla birlikte görülebilen öksürük.
• İştahsızlık ve Kilo Kaybı: İleri evrelerde sindirim sistemine yeterli kan gitmemesine bağlı olarak gelişebilir.