Trikilemmal kist nedir ve skalp üzerinde nasıl oluşur?

Trikilemmal kist, saç folikülünün dış kılıfını oluşturan trikilemmal epitel hücrelerinden kaynaklanan iyi huylu bir deri kistidir. Genellikle "pilar kist" olarak da adlandırılır ve en sık saçlı deride (scalp) görülür. Bu kistler yavaş büyüyen, yuvarlak veya oval şekilli, sert kıvamlı ve cilt altında hareket edebilen yapılardır. İçleri keratin (bir tür protein) ile doludur ve genellikle ağrısızdır, ancak büyüdüklerinde rahatsızlık verebilir veya enfeksiyon kapabilirler. Trikilemmal kistler genellikle kalıtsal özellik gösterir ve yetişkinlerde, özellikle orta yaş grubunda daha sık rastlanır. Kötü huylu olma ihtimalleri çok düşüktür, ancak nadiren trikilemmal karsinom gibi kanser türlerine dönüşebilirler.

Trikilemmal kistlerin skalp üzerinde oluşumu, saç foliküllerinin yapısıyla doğrudan ilişkilidir. İşte oluşum sürecinin adımları:

• Saç folikülü, saçın büyümesini sağlayan ve trikilemmal epitel hücrelerini içeren bir yapıdır. Bu hücreler, saç şaftının dış kısmını kaplayarak koruma sağlar.
• Bazı durumlarda (genellikle genetik yatkınlık nedeniyle), trikilemmal epitel hücreleri anormal şekilde çoğalır veya folikülün dış kısmında birikmeye başlar. Bu, hücrelerin normal keratinizasyon (keratin üretimi) sürecindeki bir bozukluktan kaynaklanabilir.
• Zamanla, bu hücreler bir kese oluşturur ve içleri yoğun keratinle dolar. Keratin, saç ve tırnakların yapı taşı olan bir proteindir; kist içinde biriktikçe, kist büyür ve sertleşir.
• Kist, skalp derisinin alt tabakasında (dermis veya subkutan doku) gelişir ve genellikle yüzeyden hissedilebilir bir yumru olarak belirir. Skalp, bu kistler için ideal bir bölgedir çünkü yoğun saç folikülü içerir ve trikilemmal epitel hücrelerinin aktivitesi burada yüksektir.
• Oluşum, genellikle yavaş ilerler ve kistler başlangıçta küçükken, zamanla çapı birkaç santimetreye ulaşabilir. Travma, enfeksiyon veya hormonal değişiklikler gibi faktörler büyümeyi hızlandırabilir, ancak temel neden genellikle kalıtsaldır.

Özetle, trikilemmal kistler skalp üzerinde, saç foliküllerindeki trikilemmal hücrelerin kontrolsüz keratin birikimi sonucu oluşur. Teşhis için bir dermatolog tarafından muayene gerekir ve tedavi genellikle cerrahi olarak kistin çıkarılmasını içerir; bu, nüks olasılığını azaltır. Eğer kistte ağrı, kızarıklık veya hızlı büyüme gibi belirtiler varsa, zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.