Kalp Spazmı (Anjina Pektoris) ve Kalp Krizi (Miyokard Enfarktüsü) Arasındaki Farklar
Kalp spazmı (anjina) ve kalp krizi, her ikisi de kalbe giden kan akışının azalmasından kaynaklanan ciddi sağlık sorunlarıdır, ancak farklı klinik tablolara ve risklere sahiptir. Doğru ayırt edilmesi, uygun müdahale için hayati önem taşır. İşte bu iki durumu ayırt etmek için temel bilgiler:
1. Tanım ve Temel Mekanizma
- Kalp Spazmı (Anjina): Genellikle geçici bir durumdur. Kalp kasının oksijen ihtiyacı arttığında (örneğin, egzersiz veya stres sırasında) veya koroner arterlerde geçici daralma/spazm olduğunda ortaya çıkar. Kalp kası henüz kalıcı hasar görmez; ağrı, dinlenmeyle veya ilaçlarla (nitrogliserin) genellikle birkaç dakika içinde geçer.
- Kalp Krizi (Miyokard Enfarktüsü): Daha ciddi ve kalıcı bir durumdur. Koroner arterlerden birinin tam tıkanması sonucu kalp kasının bir bölümüne uzun süre oksijen gitmez ve bu da o bölgedeki kalp kası hücrelerinin ölümüne (nekroz) neden olur. Hasar genellikle geri dönüşümsüzdür.
2. Belirti ve Şikayetlerdeki Farklılıklar
- Ağrının Süresi ve Şiddeti:
- Kalp Spazmı: Ağrı genellikle 5-15 dakika sürer. Dinlenmek veya nitrogliserin almakla hafifler veya kaybolur. Şiddeti değişkendir.
- Kalp Krizi: Ağrı 20 dakikadan uzun sürer, çok şiddetlidir ve dinlenmekle veya nitrogliserinle genellikle geçmez. "Sanki göğsüme bir fil oturmuş" gibi tarif edilen ezici, sıkıştırıcı bir ağrı olabilir.
- Ağrının Yayılımı: Her ikisinde de göğüs ağrısı, sol kola, çeneye, sırta veya mide bölgesine yayılabilir. Ancak kalp krizinde bu yayılım daha belirgin ve şiddetli olma eğilimindedir.
- Eşlik Eden Diğer Belirtiler:
- Kalp Spazmı: Genellikle sadece göğüs ağrısı/diskomfort ve nefes darlığı görülür. Terleme, bulantı, kusma gibi belirtiler daha nadirdir.
- Kalp Krizi: Ağrıya sıklıkla şiddetli terleme, soğuk soğuk terleme, bulantı, kusma, baş dönmesi, baygınlık hissi, aşırı halsizlik ve ölüm korkusu gibi ciddi otonomik belirtiler eşlik eder.
3. Tetikleyici Faktörler ve Dinlenmenin Etkisi
- Kalp Spazmı: Fiziksel efor, duygusal stres, soğuk hava veya ağır bir yemek sonrası tetiklenir. Dinlenmek belirtileri hızla rahatlatır.
- Kalp Krizi: Herhangi bir zamanda, istirahat halindeyken bile aniden başlayabilir. Dinlenmek ağrıyı ve diğer belirtileri hafifletmez veya çok az etki eder.
4. Tıbbi Tanı ve Testler
- Kalp Spazmı: EKG (Elektrokardiyogram) atak sırasında geçici değişiklikler gösterebilir, atak dışında normal olabilir. Kan testlerinde kalp kası hasarını gösteren enzimler (Troponin) yükselmez. Tanı için efor testi veya anjiyografi gibi ileri tetkikler gerekebilir.
- Kalp Krizi: EKG'de tipik kalp krizi bulguları (ST yükselmesi gibi) görülür. Kan testlerinde kalp kası hasarının belirteci olan Troponin değerleri yükselir. Kesin tanı genellikle koroner anjiyografi ile konur.
Özet Tablo: Hızlı Karşılaştırma
- Süre: Spazm (Kısa,<15 dk) - Kriz (Uzun, >20 dk)
- Dinlenme/Nitrogliserin Etkisi: Spazm (Geçer) - Kriz (Geçmez veya çok az geçer)
- Kalp Kası Hasarı: Spazm (Yok) - Kriz (Var)
- Eşlik Eden Belirtiler: Spazm (Nefes darlığı) - Kriz (Terleme, bulantı, kusma, ölüm korkusu)
- Troponin Seviyesi: Spazm (Normal) - Kriz (Yüksek)
Ne Yapmalısınız?
- Göğüs ağrısı, nefes darlığı veya yukarıda tarif edilen belirtilerden herhangi biri varsa, bunun bir kalp spazmı mı yoksa kalp krizi mi olduğunu kendi başınıza ayırt etmeye çalışmayın.
- Her iki durum da acil tıbbi müdahale gerektirir. Derhal 112 Acil Servis'i arayın veya en yakın acil servise başvurun.
- Unutmayın, bir kalp spazmı (özellikle kararsız anjina), yaklaşan bir kalp krizinin habercisi olabilir. Bu nedenle asla ihmal edilmemelidir.
|
.webp "Kalp Ameliyatı Nasıl Yapılır ve Riskleri Nelerdir?")
.webp "Kalp Krizi Nedenleri ve Etkili Faktörleri")
.webp "7 Haftalık Bebek Kalp Atışı")
